چرا روز نهم ذی‌الحجه، عرفه نام‌گذاری شد؟

روز نهم ذی‌الحجه، روز نیایش و عید مسلمانان است. چرا که در این روز درهای احسان و بخشش خداوند برای بندگانش گشوده خواهد شد و شیطان در این روز حقیر و رانده می‌شود. روز عرفه فرصتی دوباره برای جاماندگان از شب‌های قدر است. در همین باره امام صادق علیه‌السلام فرمودند:«اگر شخصى گناهکار نتواند در شب‌هاى با برکت ماه رمضان به ويژه شب‌هاى قدر، خود را در معرض نسيم رحمت الهى قرار دهد و آمرزيده شود، او تا سال آينده بخشوده نمى‌شود، مگر اينکه عرفه را درک کند و از امتيازات آن روز بهره‌ گيرد.»(۱)

به گفته امام سجاد علیه‌السلام در روز عرفه حتی برای کودکانی که در رحم مادر خود هستند نیز امید سعادت و خوشبختی می‌رود.(۲) در حدیث دیگری از پیامبر اسلام صلی‌الله علیه وآله نقل شده است که:«در میان گناهان، گناهانی است که جز در عرفات بخشیده نمی‌شود.»(۳)

روز اعتراف به گناهان

از امام صادق علیه‌السلام درباره چرایی نام “عرفات” سوال شد. ایشان فرمودند:«جبرئیل، حضرت ابراهیم را روز عرفه به این مکان آورد، چون ظهر فرا رسید، جبرئیل گفت:«ای ابراهیم! به گناه خود اعتراف کن و مناسکت را بیاموز.» چون جبرئیل گفت اعتراف کن. این سرزمین عرفات نامیده شد.»(۴)

بنا بر قول دیگری حضرت ابراهیم در سرزمین عرفات خواب دید که اسماعیل را قربانی می‌کند و به خاطر عمل به این وظیفه، عارف شد. بعضی دیگر هم به دلیل صبر و تحملی که برای رسیدن به آن باید متحمل شد آن را عرفات می‌نامند. چون یکی از معانی عرف، صبر و شکیبایی است.

در روز عرفه کجا باشیم بهتر است؟

بهترین مکان‌ها که برای حضور در این روز سفارش شده؛ عرفات و کربلا است. اما این روز آنقدر دارای عظمت است که هر جایی در این دنیا، دستی به سوی آسمان دراز شود و دلی شکسته شود، خداوند آن را دست خالی برنمی‌گرداند.

اعمال شب عرفه

در شب عرفه تمامی دعاهای خیر به اجابت می‌رسد و برای کسی که در این شب به عبادت خداوند بپردازند معادل صد و هفتاد سال اطاعت و عبادت به او پاداش داده می‌شود. احیای شب عرفه و دعا کردن بسیار توصیه شده است. همچنین زیارت امام حسین علیه‌السلام نیز از مواردی است که برای اعمال شب عرفه ذکر شده است.

اعمال روز عرفه

۱.غسل (مستحب است که قبل از زوال انجام شود)

۲. روزه البته در صورتی که باعث ضعف و مانع دعا نباشد

۳. زیارت امام حسین علیه‌السلام در روز عرفه

۴. خواندن دو رکعت نماز بعد از نماز عصر و قبل از خواندن دعای عرفه در زیر آسمان و اقرار به گناهان

۵.خواندن تسبیحات حضرت رسول

۶.ذکر صلوات از حضرت صادق علیه‌السلام 

۷.خواندن دعای عرفه امام حسین علیه‌السلام

۸. خواندن دعای عرفه امام سجاد علیه‌السلام (چهل و هفتمین دعای صحیفه سجادیه) 

۹.زیارت حضرت ابوالفضل علیه‌السلام

۱۰.به جا آوردن دو رکعت نماز در هنگام زوال آفتاب که در رکعت اوّل بعد از حمد، سوره  توحيد و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره کافرون خوانده می‌شود. سپس چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، پنجاه مرتبه سوره توحيد خوانده می‌شود (اين نماز در واقع همان نماز حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام است)

از مشاهده این فهرست نترسید. هر کدام از این اعمال که حوصله انجامش را دارید انجام دهید. به عنوان مثال انجام غسل کار ساده‌ای است و چند دقیقه بیشتر وقت شما را نمی‌گیرد. خواندن دو رکعت نماز و راز و نیاز با خدا هم ده دقیقه بیشتر زمان نمی‌برد. یادتان باشد که در این روز فرصت نیایش با خدا را از دست ندهید و اینکه در هر حال کیفیت مهم‌تر از کمیت است.

پی‌نوشت:

۱.کافي، ج ۲، ص ۶۶

۲.بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۲۶۱

۳.جعفریات، ج ۱۱۴، ص ۴۱۵

۴.کافی، ج ۴، ص ۳۱۶؛ علل الشرایع، ج ۲، ص ۴۳۶