بررسی اقتصاد مقاومتی درسیره معصومین (علیه السلام) وعالمان دینی

آیات قرآن و سیره پیشوایان دینی ما مملو از رهنمودهای ارزشمند در زمینه الگوی اقتصادی مطلوب و بهینه درجهت رشد وتعالی مادی ومعنوی فرد وجامعه است و نیز تاکید زیادی بر اقتصاد مقاومتی و اهمیت ثبات و امنیت اقتصادی  درجامعه اسلامی با شیوه های مختلف شده است. درواقع، اسلام نگرشی ابزاری به اقتصاد دارد، بدین معنا که مدیریت اقتصادی و مسائل مالی باید درخدمت رشد وتعالی انسان قرارگیرد و هدف نهایی آن صرفا رشد اقتصادی نیست. (مرضیه شریفی، مسعود شریفی، https://sahebnews.ir) پیامبر (صلی الله و علیه و اله و سلم)و ائمه معصومین (علیه السلام) برای عملیاتی کردن اقتصاد مقاوم در جامعه اسلامی از راهکارهای حکومتی و راهکارهای مردمی بهره بردند که به برخی از مهم ترین شاخصه ها اشاره می شود:

راهکار های حکومتی

1.حفظ عدالت اقتصادی

اولین و مهم ترین راهکار برای استحکام و ثبات اقتصادی جامعه عدالت اقتصادی است و این مهم جز با همکاری مسئولان و مدیران جامعه محقق نخواهد شد. پیشوایان معصوم(علیهم السلام) برای زدودن شرایط ناعادلانه زندگی و دست یابی به عدالت اقتصادی آن هم با توجه به بی عدالتی جامعه آنان، شعار عدالت اقتصادی را مطرح می کردند و در راه تحقق آن سیاست هایی را در پیش می گرفتند. عدالت اقتصادي به منظور از بين بردن فقر مطلق و ايجاد توازن و تعادل نسبي بين اقشار اجتماعي برقرار مي گردد. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «اِنّ اللّه سُبحانَهُ فَرَضَ فیِ اَمْوالِ الاغنیاءِ اَقْواتَ الفقراءِ فما جاعَ فقیرٌ اِلّا بِما مَنَعَ غنیٌ، و اللّهُ سائِلُهُمْ عَنْ ذلِکَ؛ به درستی که خداوند روزی مستمندان را در دارایی ثروتمندان قرار داده است؛ بنابراین هیچ فقیری گرسنه نمی ماند مگر به سبب خودداری ثروتمندی از پرداختن حق او و خداوند درباره این از توانگران بازخواست خواهد کرد»(نهج البلاغه، ح328)

همچنین در جامعه اي که عدالت اقتصادي برقرار نباشد، رابطه محسوس ميان تلاش افراد و ميزان درآمد و رفاه وجود نخواهد داشت و گروهي با دسترسي به موقعيتهاي مناسب و بهره مندي از امتيازات انحصاري، بخش قابل توجهي از منابع را به خود اختصاص خواهند داد و بدين طريق، فاصله بين اقشار اجتماعي با شتاب روزافزوني بيشتر خواهد شد، اما وقتي عدالت اقتصادي برقرار باشد، عامل عمده تعيين کننده درآمد و رفاه، تلاش صادقانه و مجدانه افراد خواهد بود و موقعيتها و فرصتهاي يکسان در اختيار همه قرار خواهد گرفت تا افراد برحسب ميزان تلاش و پشتکار خود، درآمد و رفاه داشته باشند؛ و تفاوت ناشي از اين امر، مسئله نامقبولي نخواهد بود.از طرف ديگر، مراعات عدالت و حقوق ضعفا و محرومان باعث خواهد شد فقر مطلق در جامعه از بين برود و کسي به خاطر عدم رفع نيازهاي اساسي اقتصادي آسيب نبيند(دیرباز، حوزه نت، شماره 27)

نگارنده: نوبخت