در مدح توای مظهر اضداد چه گوييم بالاست مقام تو و گفتار قصير است
احادیث در زمینه فضایل امیرالمومنین حضرت علی (علیه السلام)
در مدح توای مظهر اضداد چه گوييم بالاست مقام تو و گفتار قصير است
با اين كه تويي پادشه عالم هستي كرباس تو را جامه و فرش تو حصير است
راستي درباره عظمت و فضائل و مقامات اميرمؤمنان علي (ع) سخن گفتن هرچند در ابتدا سهل می‌نماید ولي با مقداري فرورفتن در بحر فضائل بي شمار او انسان متوجه می‌شود كه بيان فضائل سخت مشكل و دشوار است
«كه عشق اول نمود آسان ولي افتاد مشكلها»
زيبا گفته خليل بن احمد وقتي از او درباره فضائل علي (ع) پرسش شد: «كيف آصف رجلاً كتم اعاديه محاسنه و حسداً و احبّائه خوفاً و ما بين الكلمتين ملأالخائفين؛ (1) چگونه می‌توانم مردي را توصيف كنم كه دشمنانش از روي حسادت و دوستانش از ترس (دشمنان) محاسن او را پنهان نمودند، در بين اين دو رفتار شرق و غرب عالم محامدش را فراگرفته است.
كتاب فضل تو را آب بحر كافي نيست / که‌تر كنم سرانگشت و صفحه بشمارم
پيامبري هم كه علي را شناخته اعتراف دارد كه فضائل او قابل شماره و احصي نيست.
آنچه پيش رو داريد نگاهي است گذرا به فضائل و اوصاف اميرمؤمنان علي (ع) از زبان پيامبر اكرم (ص) چرا كه:
«خوش‌تر آن باشد كه وصف دلبران گفته آيد در كتاب ديگران»
1. حدیث پيامبر صلى الله عليه و آله:
«اَلرّوحُ وَ الرّاحَةُ وَ الفَلَجُ وَ الفَلاحُ وَ النَّجاحُ وَ البَرَكَةُ وَ العَفوُ وَ العافيَةُ وَ المُعافاةُ وَ البُشرى وَ النَّصرَةُ وَ الرِّضا وَ القُربُ وَ القَرابَةُ وَ النَّصر وَ الظَّـفَرُ وَ التَّمكينُ وَ السُّروُر وَ المَحَبَّةُ مِنَ اللّه تَبارَكَ وَ تَعالى عَلى مَن اَحَبَّ عَلىَّ بنَ اَبى طالِبٍ عليهالسلام وَ والاهُ وَ ائتَمَّ بِهِ وَ اَقَرَّ بِفَضلِهِ وَ تَوَلَّى الأَوصياءَ مِن بَعدِهِ وَ حَقٌ عَلَىَّ اَن اُدخِلَهُم فى شَفاعَتى وَ حَقٌ عَلى رَبّى اَن يَستَجيبَ لى فيهِم وَ هُم اَتباعى وَ مَن تَبِعَنى فَاِنَّهُ مِنّى؛ آسايش و راحتى، كاميابى و رستگارى و پيروزى، بركت و گذشت و تندرستى و عافيت، بشارت و خرّمى و رضايتمندى، قرب و خويشاوندى، يارى و پيروزى و توانمندى، شادى و محبّت، از سوى خداى متعال، بر كسى باد كه على بن ابى طالب را دوست بدارد، ولايت او را بپذيرد، به او اقتدا كند، به برترى او اقرار نمايد، و امامانِ پس از او را به ولايت بپذيرد. بر من است كه آنان را در شفاعتم وارد كنم. بر پروردگار من است كه خواسته مرا درباره آنان اجابت كند. آنان پيروان من هستند و هر كه از من پيروى كند، از من است.
(بحارالأنوار (ط-بیروت) ج 27، ص 92)
2. حدیث رسول اكرم صلى الله عليه و آله:
«اَنـَا اَديبُ اللّهِ وَ عَلىٌّ اَديبى، اَمَرَنى رَبّى بِالسَّخاءِ وَ الْبِرِّ وَ نَهانى عَنِ الْبُخْلِ وَ الْجَفاءِ وَ ما شَىءٌ اَبْغَضُ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنَ الْبُخْلِ وَ سوءِ الْخُلُقِ، وَ اِنَّهُ ليُفْسِدُ العَمَلَ كَما يُفْسِدُ الخَلُّ الْعَسَلَ؛ من ادب آموخته خدا هستم و على، ادب آموخته من است. پروردگارم مرا به سخاوت و نيكى كردن فرمان داد و از بخل و سختگيرى بازَم داشت. در نزد خداوند عزّوجلّ چيزى منفورتر از بخل و بد اخلاقى نيست، و همانا آن عمل را ضايع می‌کند، آنسان كه سركه عسل را.
(مكارم الاخلاق ص 17)
3. قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
«ستکون بعدى فتنة، فاذا کان ذلک فالزموا على بن ابى طالب فانه اول من امن بى و اول من یصافحنى یوم القیامة و هو الصدیق الاکبر و هو فاروق هذه الامة یفرق بین الحق و الباطل و هو یعسوب الدین؛ به زودى پس از من فتنهاى بر پا خواهد بود، پس زمانی که چنین شد ملازم على بن ابى طالب باشید زیرا که او اول کسى است که به من ایمان آورد و اول کسى است که در روز قیامت با من مصافحه می‌کند، او صدیق اکبر و فاروق (جدا کننده) این امت است که میان حق و باطل جدائى افکند و او بزرگ و پیشواى دین است»( اسد الغابة جلد 5 صفحه 287 ـ ینابیع المودة صفحه 82)
4. قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
«یا علیانت قسیم الجنة و النار یوم القیامة؛ یا على توئى تقسیم کننده بهشت و دوزخ در روز قیامت» شافعى در این مورد چنین گوید: على حبه جنة ـ قسیم النار و الجنةـ وصى المصطفى حقاـ امام الانس و الجنة؛ همچنین در باره این روایت که على علیه السلام قسمت کننده بهشت و دوزخ است از احمد بن حنبل پرسیدند احمد گفت چرا منکر آن می‌شوید مگر از نبى اکرم صلى الله علیه و آله براى ما روایت نشده است که به على فرمود ترا دوست ندارد مگر مؤمن و دشمن ندارد مگر منافق؟ گفتند چرا، احمد گفت مؤمن کجا است؟ گفتند در بهشت، گفت منافق کجا است؟ گفتند در دوزخ، قال احمد فعلى قسیم الجنة و النار. (صواعق ابن حجر صفحه 75 ـ ینابیع المودة صفحه 86)
5. قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
«ألا ادلکم على من اذا استرشد تموه لن تضلوا و لن تهلکوا؟ قالوا بلى یا رسول الله، قال هو ذا و اشار الى على بن ابیطالب علیه السلام ثم قال و اخوه و ازروه و اصدقوه و انصحوه فان جبریل اخبرنى بما قلت لکم، زید بن ارقم گوید ما هنگامی که در خدمت پیغمبر صلى الله علیه و آله نشسته بودیم فرمود: آیا شما را راهنمائى نکنم به کسى که چون از او استرشاد کنید هرگز گمراه نشوید و هرگز به هلاکت نیفتید؟ گفتند چرا یا رسول الله! فرمود آن کس اینست و اشاره به على بن ابیطالب نمود و سپس فرمود با او برادرى کنید و یاریش نمائید و او را محب صادق و دوست راستین باشید زیرا آنچه را که (درباره وى) به شما گفتم جبرئیل به من خبر داد (مناقب ابن مغازلى صفحه 245).
صفحات: 1· 2
