قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ. .. وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ الَّلغْوِ مُعْرِضُونَ[1]

ترجمه:
براستی که مؤمنان رستگار شدند. .. و کسانی که آنان از (کار و سخن) بیهوده روی گردانند

نکته ها و اشاره ها:
1.«افلَح» در اصل به معنای «شکافتن و بریدن» است، سپس به هر نوع پیروزی و رسیدن به مقصد و خوش بختی گفته شده است.

آری؛ مؤمنان همه ی موانع خوش بختی را از سر راه بر می دارند و راه خود را به سوی مقصد می شکافند و به سوی پیروزی پیش می روند.

2.مؤمنان در دنیا و آخرت پیروز و رستگارند و رستگاری مادی و معنوی در انتظار آنان است و اصولًا رستگاری و پیروزی واقعی جز در سایه ی ایمان تحقق نمی یابد؛ چراکه پیروزی دنیوی در آزادی، سربلندی، عزّت و بی نیازی است و سعادت اخروی در جوار رحمت پروردگار و بهشت برین و باعزّت و در کنار دوستان شایسته است که این امور جز با ایمان امکان پذیر نیست.

3.«لَغْو» شامل هر گفتار، عمل و فکری می شود که فایده ی قابل ملاحظه ای نداشته باشد؛ یعنی مؤمنان در تمام اعمال و گفتار و افکار خود

هدفی را دنبال می کنند و کارها و سخنان آنها سازنده و مفید است و از کارها و سخنان غیر مفید و اندیشه های باطل و گناهان دوری می کنند.

4.مؤمنان نه تنها کارها، سخنان و افکار لغو ندارند بلکه از آن روی گردانند و بدان توجه نمی کنند.

آموزه ها و پیام ها:
1.اگر می خواهید به رستگاری و خوش بختی نایل شوید، مؤمن باشید و صفات عالی آنها را کسب کنید.

پی نوشت:

[1] سوره مومنون، آیه 1و3

پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت

سوال: وظیفه ما در برابر دشمنان چیست ؟

پاسخ: قرآن، هم مسلمانان به وحدت دعوت کرده : (و اعتصموا بحَبلِ الله جَمیعاً و لا تفرّقوا)[1] و هم از تفرقه نهی فرموده است : (ولا تَنازعوا فتَفشِلوا)[2] با یکدیگر نزاع نکنید که سست و ناتوان می شوید.

به دو مثال توجه کنید : قطرات باران تا وقتی از هم جدا هستند، قدرتی ندارند، اما وقتی در کنار هم قرار می گیرند و به شکل جوی و سپس رودخانه جاری می شوند، چنان قدرتی می یابند که اگر مهار نشوند، سیل بنیان کن می شوند و اگر در پشت سد مهار شوند، توربین های عظیمی را به حرکت در می آورند که دهها مگاوات برق تولید کرده و چرخ صنعت را به حرکت در می آورند.

هر دست ما پنج انگشت دارد، اما در برابر دشمن مشترک، همه ی انگشتان با هم جمع شده و به شکل مشت بر سینه دشمن کوبیده می شود . باآنکه هر انگشت از انگشت دیگر متفاوت و متمایز است، یکی بلند است و یکی کوتاه، یکی نازک است و یکی کلفت و هر کدام نباشند، بخشی از کارهای روزمره انسان زمین می ماند. مثلا بدون انگشت شصت، نمی توان دکمه را بست و یا قلم را به دست گرفت و چیزی نوشت.

[1].سوره آل عمران، آیه 103.
[2].سوره انفال، آیه 46.

ویژگی ها و خصوصیات یک انسان خوب و مومن را امام صادق(ع) این گونه بیان می فرماید:

«ویژگی مؤمن این است که او: در دین نیرومند، در نرمی محتاط، در یقین با ایمان، در فهمیدن حریص، در هدایت با نشاط و در پایداری نیکوکار و به هنگام شهوت، چشم پوش، در بردباری دانا، در هنگام مدارا سپاسگزار، در حق سخاوتمند، در ثروتمندی میانه رو، در دوران تنگدستی آراسته، به هنگام قدرت عفوکننده، در پند و خیرخواهی فرمانبردار، در رغبت پرهیزکار، در جهاد حریص، در عین مشغولیت نمازگزار، در سختی شکیبا، در پیشامدها با وقار، در ناملایمات بسیار شکیبا، در رفاه سپاسگزار است، او غیبت نمی کند، تکبّر نمی ورزد، ستم نمی کند، اگر به او ستمی شد، شکیباست و پیوند خویشاوندی را قطع نمی کند، او نه سست است نه بد خلق و نه خشن، چشمش از او پیشی نمی گیرد (یعنی در اختیار اوست) و شکمش او را رسوا نمی سازد و آلت جنسی اش بر او چیره نمی شود، به مردم حسد نمی ورزد، افترا نمی بندد، بیهوده خرج نمی کند و اسراف نمی نماید، بلکه همواره میانه رو است، ستمدیده را یاری می کند و به تهی دستان دلسوزی و ترحّم می کند، جانش از او در زحمت و مردم از او در آسایشند، به عزّت و شکوه دنیا رغبتی ندارد و از درد آن بی تابی نمی کند، مردم دارای خواسته هایی هستند که بدان روی می آورند و خواسته ای دارد که بدان مشغول است. در بردباری او کاستی دیده نمی شود و در رأی او سستی نیست و در دینش تباهی نیست، هر که با او مشورت کند او را راهنمایی می کند و هر که از او کمک بطلبد یاریش می کند، او از باطل، دشنام و نادانی گریزان است.»خصال شیخ صدوق، ترجمه جعفری، ج ‏2، ص 373.

سخنان شاخص و مهم رهبری  در سال 95:

فروردین ماه
۱۳۹۵/۰۱/۰۱ | پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۵

در مسئله ی اقتصاد، آن چیزی که مهم است و اصل است، مسئله ی تولید داخلی است؛ مسئله ی ایجاد اشتغال و رفع بیکاری است؛ مسئله ی تحرک و رونق اقتصادی و مقابله ی با رکود است؛ اینها مسائل مبتلابه مردم است؛ اینها چیزهائی است که مردم آنها را حس میکنند و مطالبه میکنند.

۱۳۹۵/۰۱/۰۱ | پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۵

آنچه که من به عنوان شعارِ امسال انتخاب میکنم، عبارت است از «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل». این، راه و جاده ی مستقیم و روشنی است به سمت آن چیزی که به آن احتیاج داریم. البته توقع نداریم که این اقدام و عمل، در ظرف یک سال همه ی مشکلات را حل کند؛ اما مطمئنیم که اگر چنانچه اقدام و عمل به صورت برنامه ریزی شده و درست انجام بگیرد، ما در پایان این سال آثار و نشانه های آن را مشاهده خواهیم کرد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه

ادامه:

 حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم  :

امْنُنْ عَلَيْنَا بِالنَّشَاطِ وَ أَعِذْنَا مِنَ الْفَشَلِ وَ الْكَسَلِ وَ الْعَجْزِ وَ الْعِلَلِ وَ الضَّرَرِ وَ الضَّجَرِ وَ الْمَلَل

خدایا نعمت سرزندگی و کوشایی را به ما ارزانی دار و از سستی ، تنبلی ، ناتوانی ، بهانه آوری ، زیان ، دل مردگی و ملال ،

محفوظمان دار بحار الانوار (ط - بیروت )‏ ج 91 ، ص 125

شناخت انسان اولين گام براي رفع معضل بيكاري

اگر توجه به شناخت انسان نشود ، تمامي ارزشها ي اجتماعي و الهي كه مربوط به فرهنگ جامعه است دچار اختلال و نارسايي خواهند شد. قرآن كريم به دقت ما را متوجه اين مي كند و مهمترين مساله در تعليم و تربيت كتاب و حكمت ، شناخت انسان معرفي مي كند . چرا كه اين انسان است كه بايد به مبدا معتقد باشد به معاد معتقد باشد و به وحي معتقد باشد ، متخلق به اخلاق الهي و اجتماعي باشد ، اوست كه بايد عمل كند ، در سوره هود / 10 كه فرمود:
« و لقد مكناهم في الارض و جلعناكم فيها معايش قليلاً ما تشكرون » تمكين هم براي انسان است و هم براي جان انسان . در تمكين ، آفرينش مكان لازم است اولاً خلقت متمكمن لازم است ثانياض استقرار متمكن در مكان لازم است ثالثاً تامين نيازهاي متمكم لازم است رابعاً اين امور چهارگانه مربوط به تن آدمي است.
فرمودند : ما زمين را خلق كرديم ، شما را آفريديم ، يعني بدنتان را از خاك و امثال خاك آفريديم ، شما را در زمين مستقر كرديم ، معايش بدني شما را هم داديم . يعني اين امور چهارگانه : مكان ، متمكن ، معيشت و استقرار متمكن در مكان است و معيشت چنين متمكني مربوط به تن شماست . در قبال مكان ، مكانت است ، منزلت است ، رتبت ست . مكانت آفريد ، روحي كه داراي مكانت است آفريد، اين روح را به آن مكانهاي رفيعه رساند ، معايش روحاني را كه باعث ثبات و بقاء و دوام چنين متمكني است خلق كرد و اينها را بعنوان نعمت عظيم و بزرگ براي انسان بازگو كرد.(تفسير سوره اعراف ، حضرت آيت ا…. جوادي آملي) هم مكان و هم مكانت را بيان كرد تا ابعاد وجودي انسان با همديگر مورد توجه قرار گيرد و اگر يكي آسيب ديد ديگري هم صدمه خواهد ديد يعني اگر معيشت انسان مورد غفلت قرار گرفت و افراد جامعه از نظر اقتصادي و زندگي مادي در مضيقه مالي و اقتصادي قرار گرفتند مكانت و منزلت انساني آنها هم مورد خدشه و آسيب قرار خواهد گرفت و رشد معنوي و روحاني آنها به سكون گرائيده خواهد شد . و شاهد رشد معنوي و مادي جامعه نخواهيم بود و نتيجه اي جز پسگرايي و پسرفت جامعه نخواهد داشت .

منبع: سایت راسخون

آموزه های اقتصادی اسلام

به طور کلی آموزه های اقتصادی اسلام را می توان به سه دسته تقسیم نمود:

1- آموزه هایی که بیانگر فلسفه اقتصاد اسلامی و مسائل مربوط به جهان بینی اسلام است و زیر بنا و تکیه گاه فکری مکتب و نظام اقتصادی اسلام می باشد، مانند اعتقاد به خدا و مالکیت حقیقی او، حاکمیت سنت های الهی، کافی نبودن عقل در تشخیص مصالح و مفاسد و مانند آن.[1]

2- قواعدی اساسی و خطوطی کلی برای حل مشکلات و نیل به اهداف اقتصادی که حاکم بر برنامه ریزی ها و سیاست گزاری های بخش اقتصاد است و از آن به عنوان «مکتب اقتصادی» یاد می شود، همانند «مالکیت مختلط» «آزادی در کادر محدود»، «لزوم دخالت دولت»، «توزیع ثروت به نفع محرومان و مانند آن».[2]

3- احکام حقوقی و اخلاقی لازم برای تنظیم روابط اقتصادی، و الگوی رفتاری مناسب که نظام هماهنگ و منسجمی برای رسیدن به وضعیت اقتصادی مطلوب، به دست می دهد. به نظر می رسد این نوع آموزه ها، جایگاه بسیار مهمی در ابعاد اقتصادی و تربیتی دارد و اسلام برای تأمین، سعادت مادی و معنوی انسان، بهترین شیوه ها و راهکارها را در قالب این آموزه ها ارائه کرده است.(ایروانی، 1384، ص 30).

[1] - در این باره، به کتاب های زیر مراجعه شود. عبدالله طریقی، الاقتصاد الاسلامی، اسس، مبادی و اهداف، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مبانی اقتصاد اسلامی، حسین میر مغزی، نظام اقتصاد اسلام.
[2] - برای آگاهی از این اصطلاحات اقتصادی نک: محمد باقر، صدر، اقتصادنا؛ صص 293-773.

رابطه ی دین و اقتصاد

 «نگاهی گذرا به متون اسلامی، نشانگر پیوند عمیق و تأثیر دوسویه ی دین و اقتصاد، بر یکدیگر است. قرآن کریم اصلاح امور اقتصادی جامعه را در کنار دعوت به توحید، از مهمترین رسالت های پیامبران معرفی می کند، چنان که تلاش حضرت شعیب (علیه السلام) را برای اصلاح امور اقتصادی یاد می آورد که به قومش می فرمود:

(یا قَومِ اعبُدُوا الله ما لَکُم مِن اله غیره و لا تنقصوا المکیال والمیزان) .(سوره هود/ 84) ای قوم من، خدا را بپرستید، برای شما جز او معبودی نیست، و پیمانه و ترازو را کم مکنید».

قرآن کریم دخالت مستقیم برخی از پیامبران در برنامه ریزی و اصلاح امور اقتصادی جامعه را بیان داشته (سوره یوسف، 47-49و 54-56) و در خود، آیات فراوانی را گنجانده که درباره اهمیت و اصلاح امور اقتصادی نازل شده و گاه جزئیات آن را به تفصیل یاد کرده است. (رجوع کنید به بقره آیه 282 و آیه های 188و 275و28و 283، نساء آیه های 5و 296).

در اسلام، از یک سو رفتارهای اقتصادی مشروع، به عنوان عبادت تلقی شده است، (حرعاملی، 1401، ج12، صص 2-13). و از سوی دیگر انجام وظایف دینی و عبادات وابسته به امور اقتصادی بوده و گاه آمیختگی و پیوند معناداری با فعالیت های اقتصادی دارد. (همان، ج 8، ص 9) که خود بیانگر پیوند ناگستنی دین و اقتصاد و تأثیر متقابل آن دو به یکدیگر است.