مراقبات قبل از اعتکاف
مراقبات قبل از اعتکاف
1. قبل از ورود به اعتکاف، خود را از نظر معنوی و روحی آماده کنیم و بدانیم که به یک سفر سرنوشت ساز می رویم.
2. خود را از کار و مشغله زندگی فارغ نماییم.
3. قبل از فرارسیدن اعتکاف علاوه بر فراگیری احکام شرعی اعتکاف، سعی کنیم با مطالعه و پرسش از اهل علم معرفت خود را نسبت به حکمت و آثار اعتکاف و همچنین وظایف معتکف و… افزایش دهیم.
4. داشتن اخلاص، که یکی از شروط اصلی اعتکاف است.
آنچه مراقبت بر اخلاص در اعتکاف را ضروری تر می کند، این است که اعتکاف باید در مسجد جامع انجام شود؛ یعنی عبادت کاملاً در معرض دید مردم قرار دارد. عبادت هایی این چنین، بیشتر با آفت ریا و خودنمایی رو به رو هستند.
5. آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف. (قرآن مجید، مفاتیح الجنان، لوازم شخصی، کاغذ و خودکار، کتاب و…)
6. برخی از مراقبات قبل از اعتکاف نیز مربوط به رعایت احکام فقهی است؛ به عنوان مثال: بهتر است انسان، پیش از شروع اعتکاف، و به هنگام نیت، بین خود و خداوند شرط کند که اگر در بین روزهای اعتکاف مشکلی برایش پیش آمد، بتواند از قصد اعتکاف برگردد. با این شرط چنانچه در روز سوم هم که اعتکاف بر او واجب شده مشکلی پیش آمد کرد، می تواند از اعتکاف خارج شود.
7. اعتکاف را می توان به نیابت کسی که از دنیا رفته است به جای آورد. در این صورت اعتکاف را تنها به نیابت از یک نفر می توان انجام داد.1
8. هدیه کردن ثواب اعتکاف به روح علما و شهدا و از دنیا رفتگان و یا کسانی که التماس دعا گفته اند. در این صورت، علاوه بر این که معتکف ثواب کامل را می برد، آنان هم از فیض این عمل عبادی بهره مند می شوند.
فلسفه و آثار اعتکاف
فلسفه و آثار اعتکاف
انسان در گریز از هوای نفس و فرار از اشتغالات زندگی، در طریقت انس با معبود همواره نیازمند خلوتی است تا در انزوای وجود خویش در آثار صنع پروردگارش با دیدة عبرت بیندیشد و با سوز دل و اشک دیده، باطن خود را از زنگار گناهان بشوید و خانه دل را مصفای حضور خالق هستی بخش سازد، و اعتکاف زمینه چنین خلوتی را فراهم میکند و فرصت و مجالی میدهد برای پرداختن به امور نفس خویش و جلوه گری نور محبت خدا در اعماق سرای وجود انسان، تا انسان بدون دلواپسی از کارهای انجام نشده و وابستگیهای روزمره، خود را در سرای معبود خویش نظاره گر باشد.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: «فِي التَّوْرَاةِ مَكْتُوبٌ يَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبَادَتِي أَمْلَأْ قَلْبَكَ غِنًى وَ لَا أَكِلْكَ إِلَى طَلَبِكَ وَ عَلَيَّ أَنْ أَسُدَّ فَاقَتَك؛در تورات نوشته شده است: ای فرزند آدم! برای انجام عبادت من فراغتی به وجود بیاور تا من دل تو را از بی نیازی سرشار سازم و بدون اینکه تو طلب کنی، حاجتت را برآورده کنم و من خود را ملتزم می دانم که حوائج تو را برطرف نمایم.»
پایگاه حوزه
گندم خوب
یکی از خادمین آیت الله کوهستانی (ره) نقل می کند:
روزی آقا جان از من خواست به اتفاق هم به آسیاب آبی ایشان برویم، به سمت آسیاب حرکت کردیم و پس از رسیدن و استراحتی کوتاه، آقا آسیابان را خواست و به او گفت: چند روز قبل آرد چه کسی را به منزل ما فرستادی؟ آسیابان گفت: شخصی به نام میرزا علی اکبر (ظاهراً مردی متمکن و بهایی بوده است) گندم خوبی داشت و آردش بسیار سفید بود و من مزد آن را برای شما فرستادم، تا این جمله را گفت، آقا چهره اش تغییر کرد و با عصبانیت فرمود: مؤمن! ما را از فضیلت ماه رجب محروم کردی.
این توجه و مراقبت به خاطر آن بود که آیت الله دیدند، مدتی قلبشان اقبال و رغبت چندانی به عبادت ندارد و مانند گذشته از عبادت و نمازش لذت نمی برد.
در فکر و اندیشه بود که این نقطه تاریک را بیابد، ابتدا از منزل جستجو کرد و از خانواده پرسید آیا شما آرد از کسی قرض گرفته اید یا از آرد وقفی و یا سهم امام استفاده کرده اید؟ وقتی از منزل مطمئن شد، سراغ آسیابان را گرفت و متوجه گشت که این عدم رغبت از آن آردی است که آسیابان برای او فرستاده بود.آیینه ایام، محمد آذرکار، انتشارات رزقی، بیرجند، 1387ش، ص404.
خبرگزاری تسنیم
شرافت و مراقبات ماه رجب
عارف کم نظیر، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در مورد شرافت ماه رجب و مراقبات آن می نویسد:
«این ماه، ماه بسیار شریفی است به این جهت که:
1. از ماه های حرام می باشد؛
2. از اوقات دعا می باشد و حتی در زمان جاهلیت به این مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر این ماه بوده تا در آن دعا کنند؛
3. این ماه، ماه امیر المؤمنین (علیه السلام) مى باشد، همانطور که در بعضی از روایات آمده است؛ چنانچه شعبان، ماه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و رمضان ماه خدای متعال می باشد؛
4. شب اول آن یکی از چهار شبی است که تأکید به زنده نگه داشتن آن به عبادت شده است؛
5. دربارۀ روز نیمه آن آمده است که محبوب ترین روزها نزد خداوند بوده و زمان انجام عمل «استفتاح» است.
6. روز بیست و هفتم این ماه، مبعث پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بوده، روزی که زمان ظهور رحمت خداوند می باشد، چیزی که از اول خلقت تاکنون مانند آن دیده نشده است.
این گوشه ای از فضایل این ماه بود و ما توان فهم تمام فضایل این ماه شریف را نداریم». المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، مترجم: ابراهیم محدث بندرریگى، ص96.
خبرگزاری تسنیم
لطایف ماه رجب
لطایف ماه رجب
امام باقر علیه السلام فرمود: هر کس یک روز از رجب را روزه بگیرد خواه از ابتدا، خواه از وسط و خواه از پایان این ماه، خداوند بهشت را بر او واجب می گرداند(1) و خداوند در روز قیامت او را در رتبه ما و در کنار ما قرار می دهد و هر کس دو روز از این ماه را روزه بگیرد به او گفته می شود اعمالت را از نو شروع کن(2) زیرا تمام گناهان گذشته تو آمرزیده شد و هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد به او گفته می شود گناهان گذشته و آینده تو بخشیده شد(3) و تو اجازه داری دوستان و آشنایان گنهکار خود را شفاعت کنی و هر کس هفت روز از این ماه را روزه بگیرد هفت در از درهای جهنم(4) بر روی او بسته می شود و هر کس که هشت روز آن را روزه بگیرد هشت در بهشت به رویش باز می شود و به او گفته می شود: از هر دری که دوست داری وارد شو.[1]
أَوْجَبَ اللهُ لَهُ الْجَنَّةَ: این وجوب به معنای لزوم مقتضی است. این فراز که روایات فراوان دیگری به چشم می خورد معنایش این است که اگر کسی این کار را انجام داد و مانع جدی[2] هم در راه ورودش به بهشت وجود نداشت او حتما وارد بهشت خواهد شد
شرح چند فراز این روایت:
1- أَوْجَبَ اللهُ لَهُ الْجَنَّةَ: این وجوب به معنای لزوم مقتضی است. این فراز که روایات فراوان دیگری به چشم می خورد معنایش این است که اگر کسی این کار را انجام داد و مانع جدی[2] هم در راه ورودش به بهشت وجود نداشت او حتما وارد بهشت خواهد شد.
2- اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ: عمل را از سر بگیر هرگز به معنای بطلان عبادات و اعمال صالحی که در کارنامه فرد ثبت و ضبط است نمی باشد؛ بلکه به معنای چشم پوشی از اشتباهات گذشته و دادن مهلتی دوباره به فرد است تا در مسیر بندگی دوباره گام بردارد.
3- قَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى وَ مَا بَقِیَ: بخشش گناهان گذشته نیاز به توضیح ندارد بر خلاف بخشش گناهان آینده که قدری سوال برانگیز است و این شبهه را به ذهن القاء می کند که خدا با این بشارت خیال فرد را از گناهان آینده راحت کرده و غیر مستقیم به او چراغ سبزی نسبت به انجام آنها نشان داده است.
اما این تصور با بسیاری از مسلمات قرآنی و روایی ناسازگار است. معنای بخشش پیشاپیش این است که اگر فرد این عبادت را به درستی انجام داد این زمینه برای او فراهم می آید تا خدا از لغزشهای آینده او که حق الناس نیست و ریشه در عناد او با دین و دینداری ندارد در گذرد.
این مورد هم مانند فراز اول، در حد زمینه و اقتضاء است و زمانی به وقوع می پیوندد و حتمی می شود که مانعی در راه وقوعش وجود نداشته باشد.
4- أُغْلِقَتْ عَنْهُ أَبْوَابُ النِّیرَانِ السَّبْعَةُ: بنا بر گزارش قرآن کریم جهنم هفت در دارد؛ «لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ.»(44/حجر) بر این اساس معنای بسته شدن درهای هفتگانه این می شود که به روی چنین شخصی تمام درهای جهنم بسته می شود.
نکته: این درها بسته می شوند تا زمانی که این شخص با سوء رفتار خود بار دیگر یک یا چند در از درهای جهنم را به روی خود باز کند.
بیتوته: امالی ، شیخ صدوق