مد و تبلیغات
هر مد، درواقع، تابلوی تبلیغاتی یک فرهنگ یا خرده فرهنگ است. پس استفاده‏ کننده از یک مد، باید به مثبت یا منفی بودن فرهنگ آن مد توجه کند و زمام فکر و عمل خود را بدون بررسی دقیق، در اختیار آن مد و صاحبان فرهنگی آن قرار ندهد.
بسیاری از شرکت‏های تجاری و تولیدی برای اینکه تعدادی از مردم، محصولات نشان‏دار آنها را مصرف کنند، هزینه‏ های هنگفتی می ‏پردازند. برای نمونه، در ساخت فیلم‏ها و سریال‏ها و مسابقات ورزشی، به عنوان حامی مالی برخی اشخاص حقیقی و حقوقی سرمایه‏ گذاری می‏کنند تا برای چند لحظه، نشان آن شرکت به نمایش درآید.
جریان‏های فکری، بیشتر از راه مد و تبلیغ باورهای خاستگاه خود، حضور و گسترش می‏یابند. در کشورهای غربی، حزب‏ها، جمعیت‏ها و گروه‏های فراوانی با باورهای گوناگون دینی، سیاسی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی وجود دارند که اعتقادهای آنها در بیشتر موارد با هویت اسلامی و ایرانی ما سازگار نیست، به‏ ویژه گروه‏هایی مثل: شیطان‏ پرستان، هم‏جنس‏ گرایان و فمینیست‏ها. این گروه‏ها برای خود شعارهایی در نوع لباس، نوع دوخت، ترکیب رنگی، طرح خاص، آرایش مو و چهره، دست‏بندها و گردن ‏آویزها فراهم آورده‏ اند. از این رو، استفاده از نشانه‏ های مد آنان می‏تواند به معنی وابستگی به آن جمعیت‏ها، پذیرش آنها، علاقه به آنها، هم‏فکری و هم سویی با آنها و تبلیغ‏شان باشد. کار منطقی آن است که پیش از پیروی کردن از این مدها، به شناخت کافی درباره آن گروه، هدف‏ها و باورهای آنها دست یابیم. در غیر این صورت، حرکتی انفعالی و بی‏ پایه و تقلیدی کورکورانه شکل خواهد گرفت.
1. جریان‏های فکری، از راه مد، حضور و گسترش می‏یابند.
2. استفاده از هرگونه مد، تبلیغ جمعیتی است که این مد از آنجا برخاسته است.
3. پیروی بدون تحقیق از یک مد، نوعی تقلید کورکورانه است.
4. اجرای مد، قرار گرفتن در سیاهی لشکر پیروان اندیشه مد است.
مد و اتهام
انسان‏ها در زندگی خود گاه با مسائل تخصصی روبه ‏رو می‏شوند که در این حالت، بنا بر نظر کارشناس آن فن رفتار می‏کنند. برای مثال، هنگام بیماری، با نظر و دستور پزشک و صلاح‏دید او عمل می‏کنند یا در مسائل فقهی، از مرجع خاصی تقلید می‏کنند. در مقابل، برای مواردی چون نوع لباس، آرایش و مد، عملکرد شخص باید برخاسته از باورها، نیازها و شرایط فرهنگی و بومی او باشد، نه بر اساس تقلید کورکورانه از دیگران. بی توجه بودن به این نکته‏ ها در انتخاب مد، نشان ‏دهنده سستی فرد در حفظ اعتقاد و منش اخلاقی اوست و درواقع، چنین شخصی، خود را در معرض نوعی اتهام قرار داده است. در کلام پیشوایان معصوم علیهم‏السلام نیز در این باره سخنانی آمده است، چنان که در حدیثی از امیرالمؤمنین علی علیه‏ السلام می‏خوانیم:
مَنْ عَرَضَ نَفْسَهُ لِلتُّهْمَةِ فَلایَلُومَنَّ مَنْ أَساءَ بِهِ الظَنُّ.
هر کس خودش را در معرض اتهام قرار دهد، کسی را که به او گمان بد برد، سرزنش نکند.
آن امام همام در جای دیگر فرموده است: «وَ ایّاکَ وَ مَواطِنَ التُّهْمَةِ؛ از جایگاه‏ های تهمت دوری کن».
پس با توجه به این حقیقت عرفی، نسنجیده استفاده کردن از مدهای نامناسب، به معنی ایجاد بهانه اتهام است. برای مثال، اگر فردی، ناآگاهانه از مدی که نماد «شیطان‏پرستی» است، استفاده کند، در صورتی که بیننده او بدون پرس‏وجو، او را یک «شیطان ‏پرست» بپندارد، در اینجا آن‏که سزاوار سرزنش است، فرد مدگراست، نه بیننده؛ زیرا آن شخص با استفاده از چنین مدی، خود را در معرض تهمت دیگران قرار داده است.
همچنین به کارگیری این نمادها، به معنی بالا بردن تعداد طرفداران و علاقه ‏مندان آن جمعیت خواهد بود. به عبارت دیگر، سیاهی لشکر آن نگرش به شمار می‏رود و مانور تبلیغاتی گسترده ‏ای را برای آنها فراهم می‏آورد. یکی از شاخص‏های رسانه ‏های غربی در تجزیه و تحلیل باورهای ما، استفاده از همین نمادهاست. شاید تعجب کنید اگر در رسانه‏ ای بشنوید: «گرایش جوانان ایرانی به گروه فلان افزایش یافته است و این مطلب را می‏توان در شیوه پوشش و آرایش آنها می‏توان دید».
1. معمولاً انسان‏ها براساس آنچه می‏بینند، قضاوت می‏کنند.
2. با استفاده و اجرای مد، مواد خام قضاوت بینندگان فراهم می‏شود.
3. انسان حق ندارد مقدمات متهم شدن خودش را فراهم کند.
4. اجرای مد، قرار گرفتن در سیاهی لشکر پیروان اندیشه مد است.

حوزه

مد و روان‏شناسی
میان روح و جسم آدمی، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و این دو، تأثیر متقابلی بر یکدیگر می‏گذارند و میان آنها کنش و واکنش‏های مختلفی شکل می‏ گیرد. نمادها ودگرگونی‏ های مادی و معنوی پیرامون انسان، بر روح و روان او تأثیر مستقیم دارند و هر اثرپذیری روحی، پی‏آمدهای رفتاری ویژه ‏ای دارد. برای مثال، گاهی انسان از شنیدن نوعی موسیقی و آهنگ به آرامش می‏رسد و از شنیدن نوعی دیگر از موسیقی، پرخاش‏گر می‏شود. همچنین رنگ‏ها به تنهایی یا در کنار دیگر رنگ‏ها تأثیر ذهنی ویژه ‏ای بر فرد می‏گذارند. رنگ‏های گرم و رنگ‏های سرد، پیام‏های روانی متفاوتی را به افراد منتقل می‏کنند. انواع خط‏های موجود در طبیعت و چگونگی نمایان شدن آنها در برابر دیدگان بیننده، معانی قراردادی غیرمستقیمی را به روان آدمی القا می‏کنند.
طراحان مد نیز معمولاً با بهره‏ گیری از این نکته ‏ها می‏کوشند هدف‏های مورد نظر را در بیننده اجرا و این افراد نیز با تأثیرپذیری روانی، بنا بر خواسته‏ های آنان رفتار کنند.
طراحان مد به کمک «روان‏شناسی مد»، قصد تأثیرگذاری بر مخاطب و تحریک او به انجام دادن کاری معین را دارند. بنابراین کسی که به دنبال مدگرایی است نباید از این نکته غفلت کند.
چیستی مد
در بیشتر موارد، مفهوم واژه «مد» با «شعار»، ارتباطی نزدیک دارد. امروزه در جامعه ما واژه شعار به معنای سخن بی عمل به کار می ‏رود، در حالی که معنی واقعی آن «فهماندن» و «اعلان خلاصه» است. برای مثال گاهی می‏شنویم: کنگره فلان با شعارِ فلان بر پا شد یا شعار انجمن فلان این است. پس شعار؛ یعنی اعلان خلاصه هدف‏ ها و باورها.
شعار همیشه در قالب لفظ نیست، بلکه گاهی نوعی از طرح، رنگ و لباس ویژه می‏تواند حامل پیام یک شعار باشد. یک پلیس با لباس مخصوص خود، به بیننده می ‏فهماند که: «من یک پلیس هستم.» نشانی که بر سربرگ نوشته ‏ای قرار می ‏گیرد، وابستگی آن را به یک شرکت، ادراه یا نوعی انجمن خبر می‏دهد. بنا براین، مد نیز نوعی شعار است و پیامی را آگاهانه به مخاطب منتقل می‏کند.
1 مد و مدگرایی، نوعی شعار به شمار می‏آید.
2. شعار، به معنای فهماندن خلاصه هدف‏ها و باورها یا آشکار کردن وابستگی به چیزی است.
3. شعار می‏تواند یک جمله، طرح، رنگ ولباس ویژه‏ای باشد.

شعار و مخاطبان
افرادی که مخاطبان شعارها قرار می‏گیرند و با آن ارتباط سمعی یا بصری می‏یابند، معمولاً بدون تحقیق و بی‏ اختیار، پیام نهفته در شعار را دریافت می ‏کنند و با حرکت ذهنی معین براساس آنها، استدلال‏های عقلی خود را سامان می‏دهند. البته این کار، از سوی افراد نکته‏ سنج، کم ‏دقتی به شمار می ‏آید.
در روایت‏های امامان معصوم علیهم‏السلام به نکته‏ های ارزنده‏ای دراین باره اشاره شده است. امام صادق علیه‏ السلام می‏فرماید:
لا تَصْحَبُوا أَهْلَ الْبِدَعِ وَ لاتُجالِسُوهُمْ فَتَصیرُو عِنْدَ النّاسِ کَواحدٍ مِنْهُمْ.
با اهل بدعت هم‏صحبت نشوید و با ایشان هم‏نشینی نکنید؛ زیرا نزد مردم، یکی از آنها شمرده می‏شوید.
رسول اکرم صلی ‏الله ‏علیه ‏و‏آله نیز فرموده است: «مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ؛ هر کس خودش را به گروه خاصی شبیه سازد، جزو آنها شمرده می‏شود».
این سخنان، بازگوکننده یکی از حقیقت‏های رفتاری انسان‏ها در جامعه است و با توجه به آنها درمی‏یابیم. اگر از کسی شعاری دیده یا شنیده شود، بیننده و شنونده، ناخودآگاه، پیام موجود در شعار را دریافت می‏کند. سپس با قضاوت کردن بر اساس آن، حکمی را برای خود، صادر و با آن ارتباط برقرار خواهد کرد. این ارتباط می‏تواند از نوع هم‏فکری، تقلید، عضویت، پیروی، علاقه ‏مندی و وابستگی باشد و چه بسا خود شعاردهنده از این ارتباط و قضاوت، بی ‏خبر باشد.
مد، به طور پنهانی و سریع بر شخص مدگرا تأثیر می‏کند. بنا براین، انسان باید در استفاده از مد، هوشیار باشد.

منبع: حوزه

جهت‎دهی رهبر معظم انقلاب در عرصه مد و طراحی لباس

«شکل لباس، چه پوشیدن، چگونه پوشیدن و از کدام الگوی پوشش استفاده کردن، جزو مصادیق و نمونه‎‎های بارز فرهنگ عمومی جامعه است که در مسیر زندگی و حرکت‎های آینده یک ملت در درازمدت تأثیر دارد. هیچ دستگاه قدرتمندی، بدون آنکه فرهنگ مردم و بینش آن‎ها را اصلاح کند، نمی‎تواند در جامعه‎ای، علم و کار، تلاش و سعی، نوآوری و تعامل خوب و برادرانه، معرفت به انسان، طبیعت و تاریخ و راه‎های زندگی را ایجاد کند. این‎ها صفاتی است که در صدر اسلام، از یک جماعت کوچک، یک ملت عظیم و مقتدر درست کرد. در حقیقت آنچه در آغاز، از پیشرفت و ترقی برای انسان‎ها به‎وجود آمد، ناشی از همین فرهنگ اسلامی بود.»۱

«ملت عظیم و مقتدر» حقیقت حقه‎ای است که توسط اراده قوی و مسئولیت‎پذیر امام خمینی (رحمت‎الله‎علیه) و با اتکای به باور‎های عمیق مردم، امکان یافت؛ باور‎هایی که نهال نوپای آن، پس از آن دوران طلایی، با خون أباعبدالله دگربار ریشه گرفت و امامان یکی پس از دیگری، باغبانش شدند اشک‎ها را چون آب، مایه حیات آن معرفی کردند؛ و دست به دست، به صالحان پس از خود سپردند؛ تا آنکه باور‎ها عمیق و قوی شد و صالحی از صالحان، امر را به نیابت عهده‎دار شد. همه چیز به مدد عنایت صاحب این امر، حجه ابن الحسن العسگری

(عجلالله تعلی فرجه الشریف)، سامان گرفت تا جهان دگر بار شاهد عظمت و اقتدار ملت و سپس امتی با فرهنگ کارآمد اسلامی باشد.

مقام معظم رهبری نیز به‎عنوان نقشه‎خوان بعدی این حرکت عظیم، عناصر متعددی را در ترویج و بارورکردن نهال مذکور، مؤثر می‎دانند که از آن جمله، عرصه هویت‎بخش هنر و جایگاه مغفول‎مانده طراحی لباس در آن است. ایشان معتقدند:

«هنر، زبان رسایی دارد. نه زبان علم، نه زبان معمولی و نه زبان موعظه، به رسایی زبان هنر نیست. یکی از راز‎های موفقیت قرآن، هنری‎بودن آن است. فوق‎العاده است؛ واقعا آن وقت مردم را مسحور کرد، والا اگر پیامبر اکرم بدون زبان هنری می‎نشست با مردم همین‎طور حرف می‎زد، البته عده‎ای علاقه‎مند پیدا می‎کرد، اما آن صاعقه، آن رعد و برق و آن توفان، دیگر به‎وجود نمی‎آمد. این هنر است که این کار‎ها را می‎کند. آثار هنری این‎گونه است. یکی از چیز‎های بسیار مهم در کار‎های هنری که کمتر هم به آن توجه می‎شود، طراحی لباس است»

ادامه »

حجت الاسلام محمد دوست‌پرور رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر گفت: مد هنر طراحی جامعه و برگرفته از فرهنگ جامعه است و آثار آن در طول زندگی هر روز ما دیده می شود.

 وی که در مراسم اختتامیه چهارمین جشنواره «نقش تن‌پوش» سخن می گفت، ضمن مقایسه ای تطبیقی بین مد در جامعه اسلامی و فشن که برگرفته از نگاه غربی به مقوله مد و لباس است، افزود: مد هنر طراحی جامعه و برگرفته از فرهنگ آن است و آثار مد در طول هر روز بشر دیده می شود و همیشه ما در دنیای مد زندگی می کنیم اما فشن تعارض های اجتماعی را دامن می زند و تضادهای اجتماعی را بروز می دهد و بر گفته از نگاه کاملا غربی است.
حجت الاسلام دوست‌پرور در ادامه گفت: گستره فشن مقطعی، زمانی و موضوعی است و برعکس آن دامنه مد همه هستی را گرفته و هر چند تظاهرش در آرایش و پوشش است، اما در تمام ابعاد زندگی ما همچون نوع و نحوه تفکر، نحوه زیست، نحوه تشکیل زندگی و حتی اندیشه متفکرین جامعه وجود دارد.
وی تصریح کرد: اما فشن یک رفتار تعارض گونه اجتماعی است که برای اعلام مخالفت و یا اعلام حضور جلوه و بروز می کند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر ادامه داد: مدگرایی علل مختلفی دارد از جمله تنوع طلبی و تشخص. حتی نابرابری های اجتماعی هم مد سازند. گاهی نابسامانی های اجتماعی، نابرابری های اجتماعی و فاصله های طبقاتی هم مد می سازند. برای مثال در گروه اشراف به علت برخورداری و بهره مندی از ثروت یا قدرت و به رخ کشیدن ثروت در قالبهای مختلف مثل ماشین ، خانه و ابزار زیستی، مرتباً در حال تولید مد هستند و متاسفانه بخشی از جامعه را نیز با خود می برند.
وی گفت: از آن طرف هم افرادی که بهره مند از امکانات نیستند اما می خواهند رفاه نمایی کنند و برای اینکه از قافله جا نمانند، با هزار و یک مشکل، دنیای مد را طی می کنند. برای مثال دیده می شود کسانیکه شهریه پرداخت یک کلاس آموزشی برای فرزند خود ندارند، اما برای همان فرزند حتما یک گوشی تلفن همراه مدل بالا و گران قیمت می خرند. این مرفه نما هم دارند تولید مد می کنند.
دوست پرور افزود: گرایش به زیبایی و رنگ و طرح های متنوع در پوشش و بهره برداری از امکانات و مواهب در اختیار باید در چارچوب شرع و پرهیز از اسراف و خود نمایی افراطی باشد.

http://www.jdart.ir